Kars’ın Tarihsel Arka Planı
Kars, coğrafi olarak Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Türkiye’nin doğu sınırında yer alan bir ildir. Tarihi boyunca Ermeniler, Bizanslılar, Selçuklular, Osmanlılar ve Ruslar gibi birçok medeniyetin hâkimiyetine girmiştir. Özellikle stratejik konumu nedeniyle, Kars, hem askeri hem de ticari açıdan önemli bir yer olmuştur. 16. yüzyıldan itibaren Osmanlı İmparatorluğu’nun toprakları içerisinde yer alan Kars, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında büyük bir çatışma alanı haline gelmiştir.
Rusların Kars’ı Ele Geçirmesi
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Kars’ın Rus İmparatorluğu tarafından ele geçirilmesinin temel nedenidir. Savaşın sonunda imzalanan Berlin Antlaşması ile Ruslar, Kars’ı Osmanlı İmparatorluğu’ndan alarak topraklarına kattı. Bu durum, Kars’ın Rus kontrolüne girmesiyle sonuçlandı ve bölge, 1878 yılından itibaren yaklaşık 42 yıl boyunca Rus İmparatorluğu’nun elinde kaldı.
Kars’ın Rus Yönetimindeki Dönemi
Rusların Kars’ı ele geçirmesi, bölgedeki sosyal, ekonomik ve kültürel yapıyı etkilemiştir. Rus yönetimi, Kars’ta çeşitli altyapı projeleri gerçekleştirmiş, okullar, yollar ve kamu binaları inşa etmiştir. Bunun yanı sıra, Kars’ta yaşayan Ermenilerin ve diğer etnik grupların yerleşim düzenleri üzerinde de değişiklikler yapıldı. Rusların bölgeye yönelik göç politikaları, Kars’ın demografik yapısını değiştirmiştir.
Bu dönemde, Ruslar, Kars’ta eğitim ve sanayi alanında gelişmeleri teşvik etmeye çalıştı. Kars’a gelen Rus uzmanlar, tarım ve hayvancılıkta yeni tekniklerin uygulanmasına öncülük etti. Ancak bu gelişmeler, yerel halkın çoğunluğu olan Türk ve Kürt nüfus için sosyal ve kültürel anlamda sıkıntılara yol açtı. Kars, Rus yönetimi altında farklı bir kimlik kazanmış, yerel halk ile Rus yönetimi arasında gerginlikler yaşanmıştır.
Kars’ın Türkiye’ye Katılması
Kars, 1917’de gerçekleşen Rus Devrimi’nden sonra 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından gerçekleştirilen Kars Antlaşması ile tekrar Türkiye topraklarına katıldı. Bu antlaşma, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasındaki önemli adımlardan biri olmuştur. Kars’ın Türkiye’ye katılması, bölgenin güvenliği ve ulusal bütünlük açısından büyük bir önem taşımaktaydı.
Sonuç
Kars, Rus İmparatorluğu’nun elinde yaklaşık 42 yıl kalmış ve bu dönem, bölgenin tarihi ve kültürel yapısını derinden etkilemiştir. Kars’ın, Rus yönetimi altında geçirdiği süreç, bölgedeki sosyal, ekonomik ve kültürel dinamikleri değiştirmiştir. 1920’de Türkiye’ye katılması, hem Kars hem de Türkiye Cumhuriyeti için yeni bir dönemin başlangıcını simgeler. Bugün Kars, tarihi zenginlikleri, kültürel çeşitliliği ve stratejik konumuyla önemli bir il olarak varlığını sürdürmektedir.
Kars’ın tarihi, farklı kültürlerin ve medeniyetlerin izlerini taşırken, bu izlerin günümüzdeki etkileri hala gözlemlenebilir. Kars, hem geçmişiyle hem de bugünüyle, Türkiye’nin tarihsel ve kültürel zenginliğine katkıda bulunmaya devam etmektedir.
